Recenzja: "Sztuka radości" Goliarda Sapienza

Przeklęta, odrzucona, niedoceniona. Książka, która przeleżała na dnie skrzyni przez dwie dekady opowiada o sztuce radości. Czy na tym polega jej przewrotność i fenomen? Wydobyta na powierzchnię i podana czytelnikowi porusza tematy niemoralne, zakazane, ukazując słowo “wolność” na wiele różnych, niekoniecznie akceptowanych społecznie, sposobów.
| “Sztuka radości” Goliarda Sapienza

Bohaterką powieści jest Modesta. Czytelnik poznaje jej życie od momentu gdy była kilkulatką, aż do podeszłego wieku. To jest naprawdę ogromny kawał życia do opisania! Modesta urodziła się 1 stycznia 1900 roku na Sycylii w skrajnie ubogiej rodzinie. Przetrwała zakon, a gdy pojawiła się szansa na inne, normalniejsze życie, zrobiła wszystko co w jej mocy, by zostać zaakceptowaną na dworze i uzyskać tytuł księżnej. Bohaterka przeżyła dwie wojny i nie jest jej obcy żaden, związany z nimi, ustrój.

Nigdy, absolutnie nigdy nie dała się zniewolić! Stawiła czoła biedzie, bogactwu, Bogu, wojennym oskarżeniom, rodzinie, a nawet miłości, bo potrafiła kochać zarówno mężczyzn jak i kobiety. Jej niezależność intelektualna była niewątpliwym atutem i powodem przewagi nad wrogiem. Potrafiła eliminować przeciwników po cichu, bez cienia podejrzeń, a nawet z wyrazami współczucia ze strony społeczeństwa. Miała swoich mentorów, czytała zakazane książki. Nigdy nie dała się zmanipulować, choć doskonale tym narzędziem władała. Oczarowywała urodą, ostrożnie dobierała osoby, którymi się otaczała.

Los nie szczędził Modeście życiowych tragedii, już w dzieciństwie doświadczyła najgorszego. Jednak bohaterce daleko było do płaczu czy załamania, wręcz przeciwnie! Te najboleśniejsze zdarzenia ją zahartowały. Nie drżała o dzieci, gdy pojawiało się niebezpieczeństwo. Doskonale wiedziała, że dała im wychowanie, dzięki któremu poradzą sobie w każdej sytuacji, nawet gdy wrogiem jest wojna.

Życie Modesty było pełne namiętności i gdy spotykała tą odpowiednią osobę, kobietę lub mężczyznę, nie uciekała od uczucia, zawsze mu się poddawała. W dobie przeszkód, niespodzianek, tragedii, nieprzewidzianych zdarzeń bohaterka zawsze potrafiła zachować spokój, trzeźwo ocenić sytuacje i co najważniejsze, podjąć niezwykle trafne decyzje. Potrafiła czerpać radość, z każdej, nawet najbardziej absurdalnej i beznadziejnej, sytuacji. Doskonale wiedziała na czym polega i jak wielką moc ma sztuka radości.

Goliarda Sapienza stworzyła nafaszerowaną emocjami opowieść o wolnej kobiecie. Kobiecie, która potrafi doskonale korzystać z tego jak wygląda, kim jest oraz z tego co ma, by osiągnąć swój cel… by nauczyć się wszystkiego, czego jeszcze nie wie. Autorka zastosowała nietypową narrację: raz czytelnik jest Modestą i widzi wszystko jej oczami, a za chwilę przypatruje się wszystkiemu z boku, poznając bohaterkę z zupełnie innej perspektywy. Zastosowanie w treści zarówno pierwszej jak i trzeciej osoby, pozwalało autorce na ukazanie wielu istotnych szczegółów. W zależności od opisów zdarzeń, sytuacji, osób, narracja skupiała się na odpowiednim przekazie i niejednokrotnie niezbędne były tu dwie perspektywy. Taki zabieg wymagał od czytelnika maksymalnego skupienia, zwłaszcza w momentach gdy akcja, niemal bez opamiętania, gnała do przodu.

To nie jest łatwa historia! To opowieść wymagająca bardzo otwartego umysłu, dystansu do rzeczywistości, elastyczności i tolerancji. Jestem pewna, że każdy kto przeczyta “Sztukę radości” i zrozumie zawarty w niej przekaz, zafascynuje się wolnością i siłą Modesty. Kobiety dogłębnie przesiąkniętej feminizmem. Kobiety, która nie znała granic, wątpiła we wszystko, wierzyła każdemu…